Betano, 08 Fevereiru 2024 – Prezidente Instituto Politéknico Betano – (IPB) ho nia Estrutura ho laran haksolok simu vizita hosi Sua Excia. Prezidente Komisaun G Parlamentu Nasional – PN hamutuk ho nia Komitiva hanesan vise prezidente, sekretaria Jerál no membru komutiva deputadus husi Komisaun G Parlamentu Nasional halo Fiskalizasaun hodi haree besik liu tan progresu aprendijazen, grau akadémika estudante finalista no preokupasaun seluk husi Estudante, Dosente, funsionariu no estrutura iha IPB husi Inísiu estabelesimentu IPB tinan 2017 até a data.
Iha momentu kmanek vizita ida ne’e, Magnífiku Prezidente IPB Prof. Assoc. Adj. Acasio Cardoso Amaral, Ph.D hateten ami sente kontenti no haksolok tamba mai vizita direta ami nia kondisaun iha IPB.
Iha atividade fiskalizasaun refere, iha mos momentu prevelejiu ba Estrutura no Reprezentante Estudante IPB hodi marka enkontru kortezia ho Sua Excia. Prezidente Komisaun-G PN hamutuk ho nia Komitiva iha Sala enkontru Gabinete Prezidente IPB. Iha enkontru ne’e Magnífiku Prezidente IPB aprezenta ba Sua Excia. Prezidente Komisaun-G PN ho nia komitiva katak: hahu husi estabelesimentu no andamentu prosesu apriendisajem iha IPB tinan 2017 to’o agora ami nia Estudante (Atual no Finalista) sira sempre kestiona lamentasaun ba ami liu husi meus oin-oin (halo demonstrasaun, petisaun no krítika direta, indereta ka liu husi Media Sosial) kona-bá lei baze edukasaun ne’ebé permite deit Instituisaun Ensinu Superior (Inklui IPB) konfere deit ho Grau Akadénika Diploma II, Ensinu Superior Universitáriu de’it mak bele konfere ba Grau Akadémika DIII ka Lisensiatura. Relasiona grau akadémika Diploma II ne’ebé ami opta no atribui ba estudante finalista sira lei baze edukasaun refere, implika kada tinan ami preve vaga ba kandidatu estudante foun na’in 400 ba IPB, maibé no fim iha kandidatu na’in 100 másimu na’in 150 deit mak mai halo Ingresu iha IPB maibe sira seluk retira aan, ho razaun grau akadémika DII ne’ebé IPB opta no atribui ba sira la-kondiz ona ho situasaun real iha rai laran no iha instiruisaun Publika sira iha Timor Leste Laran maioria konsidera DII hanesan mos ho finalista Sekundáriu.
Wainhira estudante sira halo kritika, ami esplika ba sira katak DII ne’e la’os Prezidente ho nia estrutura IPB nia Kompetensia atu altera. Ida ne’e Lei Baze, tanba ne’e kompetensia orgaun governo kompetente no Parlamentu Nasional mak iha kompetensia atu revee hodi deskuti no altera ba ami Estrutura IPB so iha deit kompentensia atu hato’o deit imi nia Preokupasaun ba orgaun Governo no PN ne’ebé iha kompetensia hodi tau konsiderasaun hodi halo revizaun no alterasaun ba lei baze refere.
Ho grasa Na’i Maromak nian, Semana kotuk wainhira anúnsiu rezultadu kona-bá Estudante ne’ebe admitidu ba ensinu superior Publiku UNTL no IPB: Sua Excia. Ministru – MESCC fo sai ona informasaun katak iha semana ida ne’e nia laran sei tenta halo ajendamentu ba iha Konsellu Ministru hodi halo apresiasaun ba Lei Baze Ensinu Superior kona-bá atribuisaun Grau Akadémiku ba Ensinu Superor públiku iha Timor Leste inklui mos ho IPB, ami espera ida sei akontese dunik iha tempu badak nia laran hodi resonde ba prekupasaun estudante sira ne’ebé kontinua estudu iha IPB. Hafoin rona tia Progresu no dezafiu sira ne’ebé Magnifiku Prezidente IPB hato’o.
Sua Excia. Prezidente Komisaun-G PN, Sr. Armando dos Santos Lopes agradese ba oportunidade tanba mai vizita fatin foun no hasoru ho Estrutura no Reprezentante Estudante, hanesan prezidente komisaun G hato’o laran ksolok ida ne’ebé ohin ita hasoru malu iha ne’e, pesoal hau nunka mehi atu to’o iha ne’e maibé hanesan prezidente komisaun G tenki tun direta mai iha IPB hodi halo fiskalizasaun liliu iha setor edukasaun ensinu superior.
Prezidente Komisaun G relata katak objetivu mai vizita iha IPB hodi rona informasaun lubuk ida hosi Sr. Prezidente IPB ho nia estrutura hodi introduz problema ne’ebé mak durante ne’e IPB infrenta hela. Buat ne’ebé imi hato’o mai, hodi hato’o ba Governu tamba ami laos ezekutador ami somente hato’o ba Governo tamba Governo mak bele halo i ezekuta programa hirak ne’e obrigatóriu ami nafatin hakilar iha plenaria atu aprova buat ne’ebé di’ak ba futuru Timor-Leste ninian, depois ami halo fiskalizasaun ka vizita eskola barak, duvida boot ida hosi eskola lei baze ba institutu ida ne’e sei iha diploma II.
Hatan ba Preokupasaun ida ne’e, hanoin katak ho tempu badak ida ne’e ohin Prezidente ko’alia ona katak Ministeriu Ensinu Superior prepara ona lei baze Edukasaun inklui mos lei baze Diploma II, semana mai atu lori ba iha konselu Ministru atu halo aprova depois sei lori mai iha Parlamentu ami hotu husu atu bele aprova lei baze Edukasaun hanesan ohin Prezidente hatete ona katak problema ou faktu ida alunu sira menus”. Dehan Sr. Prezidente Komisaun G.
Iha sorin seluk, Vise komisaun G, Sr. Gabriel Soares relata katak kona-bá lei baze Edukasaun ensinu superior, hanoin katak buat ne’ebé ohin Prezidente ho vise akresenta ona, ida ne’e ANAAA nia avaliasaun tamba kursu foun ne’e rekezitus mos barak tebes rekezitus akademikus, rekezitus finansas, rekezitus rekursus umanu, hadia kurikulum, ba komisaun ami hotu hanoin atu hasa’e ba diploma atu ami mos sei defende atu muda ba diploma III.
Institutu Politékniku Betanu kontínua hasa’e bandeira kada fulan ba semana dahuluk, ohin segunda (05/02/2024) responsavél hasa’e bandeira hosi estudante Eskola Superior Agronómia no Zootéknika (ESAZ), Kursu Produsaun Animal no koru responsavel hosi funsionariu IPB iha resintu IPB Betano.
Dahuluk, Magnífiku Prezidente IPB, Prof. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D, hakarak fó parabéns bá ekipa isar bandeira, tamba ezekuta servisu ho di’ak, kada fulan ita hasa’e bandeira dala ida, hodi fó onra ba erói nasional sira liuhosi hasa’e bandeira tenki hatudu vontade di’ak, disiplina ba tempu.
Iha serimónia hasae bandeira ne’e, Prezidente informa ba estrutura IPB, korpu dosentes, administrasaun pesoal fo hanoin deit katak disiplina oras, presiza kumpri regulamentu. Prezidente propoin atu iha tempu badak monta “finger print” atu nune’e hodi kontrola funsionariu tomak liuhosi sistema elektronika.
“Aproveita tempu ida ne’e, atu fó hatene ba ita boot sira katak semana kotuk estrutura IPB balu hamutuk ho Ministeriu Ensinu Superior no UNTL tuir serimonia anúnsiu rezultadu Admisaun Asesu Ensinu Superior publiku (UNTL ho IPB), iha eventu refere Sr. Ministru mos relata katak katak Lei baze ensinu superior ne’ebé fo dalan ba Politekniku sira atu konfere grau Diploma III ba leten, tuir planu semana ida ne’e sei halo agenda iha konsellu ministru. Kona-ba ida ne’e ita sei halo tuir ho entidade nivel altu sira no kona-bá Lei Baze Ensinu superior ne’e IPB laiha kompeténsia atu altera, ida ne’e kompetensia nivel altu sira nian (Konsellu Ministru sei aprova, hafoin sei lori ba Parlamentu Nasional no ikus liu sei lori ba PR atu promulga), nune’e ita so bele halo tuir no hein. Ita espera katak sei iha rezultadu diak ba ita hotu”. ”. Dehan Sr. Prezidente IPB.
Partisipa iha serimónia hasa’e bandeira ne’e mak hanesan Prmeiru Vise Prezidente IPB, Sr. Cipriano Tilman, M.PA Diretór DNAAEIT (Diresaun Nasional Administrasaun Akadémika no IT) Pedro de Deus M.Si, Diretór DNAF Sr. Domingos Faria, Diretor Eskola Superior, Kordenador kursu Konstrusaun Sivil (KKS) no kordenador Kursu Produsaun Animal (KPA), Xefe Laboratoriu, Xefe Departamentu Logistika, Xefe departamentu Finansas, Staff Administrasaun, Dosentes no estudante IPB hosi kursu rua (2).
Dili, 23 Janeiru 2024 – Instituto Politékniku Betano (IPB) nia Magnífiku Prezidente, Prof. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D ho ekipa hala’o enkontru ho Sr. Zelio B. Amaral da Costa hanesan Jerente Divizaun Operasional hodi koalia kona-ba asuntu koperasaun entre IPB no Banco Nacional e Comerçio Timor – Leste (BNCTL). Enkontru ne’e halao iha edifisiu BNCTL Mandarin, Dili.
Objetivu hosi sorumutu aborda asuntu 3 (tolu) importante maka hanesan Planu estabelesimentu koperasaun servisu pagamentu estudante, instalasaun makina Automatic Machine Teller (ATM) no atendementu espesial ba pesoal designado finansas IPB ba levantamentu no deposito iha Banco.
Prezidente IPB, Prof. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D, hateten katak dahuluk agradese ba Ekipa BNCTL ne’ebe mak responde ona IPB nia karta, ohin ita konsege realiza enkontru dahuluk ba preparasaun koperasaun nian.
“Objetivu Prinsipal maka IPB hakarak integra Sistema Pagamentu online ba estudante iha IPB, nune’e atu evita estudante sira ba formatura naruk, ita hatene katak agora ne’e teknolojia avansadu tebes, nune’e precisa halo adaptasaun ba Sistema pagamentu sira nune’e, bele asesu iha kualker sukursal sira BNCTL ne’ebe mak eziste iha kada munisípiu.” Haktuir hosi Prof. Acacio.
Iha fatin hanesan Vice-Prezidente asuntu administrasaun, planu, finansas no koperasaun IPB nian, Sr. Amancio Horacio hatutan katak iha asuntu tolu (3) importante ne’ebe maka ohin hato’o ona hosi Prof. Acacio, tamba ne’e iha hanoin atu estabelese koperasaun entre IPB ho BNCTL.
Vice-Presidente mos akresenta durante ne’e iha pagamentu propinas estudante sei utiliza hela Sistema manual, ita hatene katak estudante ne’ebe mai husi munisípiu sanulu resin rua (12), tamba pagamentu proprinas ba estudante sira gasta tempu husi fatin dok mai selu iha resintu IPB, ho hanoin ida maka IPB presiza kopera ho BNCTL atu nune’e estudante sira selu proprinas diretamente iha banku liu husi Sistema Pagamentu online maka sei lao husi estabelesimentu koperasaun ida ne’e.
Iha sorin seluk Vice-Presidente mos realsa katak atendementu espesial ba pesoal designadu finansas IPB ba levantamentu no depozitu osan no intalasaun makina ATM. Asuntu tolu (3) ne’e karik bele presiza integra iha akordu ida, karik ida ne’e susesu ita agradese koperasaun ida ne’e.
Iha fatin hanesan, Sr. Zelio hatan ba preokupasaun husi IPB ne’ebe mak hato’o ona husi IPB katak BNCTL bele responde ba pagamentu propinas estudante ne’ebe maka sei integra Sistema SIGA nomos atendementu espesial ba pesoal designadu finansas IPB nian.
“Husi parte IPB no BNCTL presizamente liu husi Jurista sira sei prepara dokumentu ba akordu ba koperasaun atu nune’e iha tempu badak bele formaliza koperasaun ida ne’e ”. Haktuir Jerente BNCTL.
Partisipa iha sorumutu ne’e mak hanesan Diretór DNAAEIT, Sr. Pedro de Deus, M.Si, Diretor DNAF, Sr. Domingos Faria, L.Agp, no Jurista Deolindo Sarmento da Silva.