Magnífiku Prezidenti IPB Acácio Cardoso Amaral, Ph.D, iha nia diskursu hateten katak ohin loron ita hamutuk iha fatin ne’e atu selebra Dies Natalis IPB dá-lima ho tema “Ho Dies Natalis sei lori espirítu foun ba dezenvolvimentu IPB” ho espiritu foun ne’e sei dezenvolve IPB diak liu tan. Iha okaziaun ida ne’e, hau hakarak hato’o hau nia agradesimentu ba CI-IPB ne’ebé halo servisu intalasaun hahu fulan jullu 2016, tamba sira nia esforsu ikus mai konsege lansa IPB ofisialmente iha loron 23 fulan fevereiru tinan 2017
“IPB ne’e kiik kompara ho instituisaun Ensinu Superior seluk iha rai laran, maibé IPB hanesan Poitékniku uniku ne’ebé eziste iha Timor-Leste”. Ami esforsu iha tinan 5 nia laran hodi dezenvolve IPB ho rekursu ne’ebé iha, mesmu nune’e iha ambiente politika ne’ebé ladun la’o ho di’ak, maibé ami halao saida maka ami bele “ami progressu neneik mas bebeik”, maske durante ne’e sei falta rekúrsu umanu no fasilidade, IPB kontinua esforsu, halo koperasaun ho entidade sira no universidade iha rai li’ur nomós rai laran hodi kontinua dezenvolve IPB iha futuru”. Dehan Prezidente.
“Tuir planu refere (PEDN), polítika Ensinu Superior mak iha Edukasaun pos Ensinu Sekundáriu (Eskola Tekniku Vokasional ho sigla ESTV no Eskola Sekunadriu Jeral (ESJ)ne’ebé sei kontinua ba ramu rua hanesan sira ne’ebé remata ESJ sei kontinua ba Universidade atu sira aprende siénsia no Arté. ESTV sei kontinua ba Ensinu Superiór Tékniku, ida ne’e sei inklui Kursu ne’ebé spesífiku iha Politékniku”. Haktuir Prezidenti IPB.
Iha fatin hanesan, reprezentante Ministru Ensinu Superiór, Siénsia no Kultura (MESSK), Diretóra Jerál Sra.Maria Filomena Guterres Lay iha nia diskursu salienta katak ohin loron festeza loron aniversáriu IPB nia ezisténsia ba tinan 5 hodi lembra fila fali loron espesiál ba institutu ne’e. Iha Sorin seluk, Diretóra Jeral esklarese katak maske IPB foin halo tinan 5 konsidera sei iha dezafius barak nune’e mós sei kontinua esforsu buka solusaun hodi rezolve dezafiu/difikuldade ne’ebé IPB hasoru, hodi garántia kualidade rekúrsu umanu ne’ebé seidauk sufisiente, atu atinji kualidade exelensia ba formasaun nian no atinji Ensinu Superiór ho kualidade no oinsá atu dezenvolve di’ak liu tán institutu ne’e iha futuru
“Planu estratéjiku iha 2011-2030 dehan katak rikeza bot rai ida ne’e laos rekursu naturais, maibé rekursus umanu ne’ebé ita tenki tau prioriedade ba produsaun digninidade pessoa umanu no tenki as liu iha kualker outru interese Nasional . Tenik Diretóra Jeral MESSK.
Iha sorin seluk, Prezidente Komisaun Organizadora Sr. Pedro de Deus hato’o relatóriu orsamentu ne’ebé mak utiliza ba komemorasaun Dies Natalis IPB tuir seksaun ne’ebé mak komisaun organizadora estabelese ona atu hala’o eventu sira iha komemorasaun Dies Natalis ne’e lao ho di’ak.
Entretantu iha dies natalis ne’e, atribui mós sertifikádu apresiasaun ba mellór funsionáriu IPB hamutuk na’in 4 no mellór estudante ne’bé ho valor IPK a’as hamutuk na’in 4. Nune’e mos komisaun organizadora entrega taxa ba manán na’in sira ne’ebé mak tuir kompetisaun desportu iha modalidade sira hanesan fútebol, voliból (mane no feto), dada-tali, xadrez, maratona no badminton
Entidade sira ne’ebé partsisia iha seremonia ida ne’e mak hanesan Diretora Jeral MESSK nu’udar reprezenta Ministro Ensini Superior Siencia no Kutura (Sra. Maria Filomena Lay Guterres), representate hosi Parlmento Nasional hosi Komisaun G (Sr.Antonio da Conceição – Kalohan), embaixador Indonesia ho komitiva, representante reitor UNTL, mmebru komisaun instaladora, Prezidente Konselu Jerala IPB ho membru sira, dekanu Fakuldade Siencia i Teknologia UNTL, diretor Nasional hosi Ministerio Ensino Superior, sentru fomasaun Tibar, Sr. Administrador Munisípiu Manufahi, Komamdante PNTL, Komadandte F-FDTL posto Naval Betano, Prezidente Veterano Munsipiu Manufahi, Diretor Ezekutivo ANAAA ho ekipa, auturidade lokal membru no hosi estrutura hotu hosi IPB Sivitas Akadémika IPB, Korpu Dosentes IPB, funsionariu, asosiasaun estudantil no estudante sira hotu.
Institutu Politékniku Betanu liu hosi Magnífiku Prezidente IPB, Sr. Acacio Cardoso Amaral, P.hD ho estrutura sira hala’o enkontru ho Diretór Ezekutivu Ajénsia Nasional ba Avaliasaun no Akreditasaun Akadémika (ANAAA) Sr. Edmundo Viegas, P.hD ho nia ekipa hodi koalia kona-bá IPB ninia preparasaun ba avaliasaun no akreditasaun institusional. Enkontru ne’e hala’o iha salaun gabinete prezidente IPB iha loron kuarta 23/02/2022 hosi oras 14:00 – 16:30 0tl.
Objetivu hosi enkontru ne’e hodi hatene progressu IPB nia preparasaun dokumentus ba avaliasuan akreditasaun to’o iha ne’ebé no IPB rasik mós presiza rona informasaun hosi ekipa ANAAA ba preparasaun dokumentus refere.
Magnífiku Prezidente IPB, Sr. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D hateten katak ho prezensa ekipa ANAAA atu bele responde ba tékniku IPB sira ne’ebé durante ne’e elabora no prepara hela dokumentus avaliasaun IPB nian ba akreditasaun hosi ANAAA. Tamba ne’e ho prezensa Diretór Ezekutivu ANAAA ho ekipa bele fo resposta diák ba IPB hodi hato’o aprezentasaun oinsa prepara dokumentus akreditasaun IPB nian ba ekipa ANAAA.
Alende ne’e Diretór Ezekutivu ANAAA Sr. Edmundo Viegas, Ph.D iha nia esplikasaun katak akreditasaun Instituisionál IPB hanesan primeira vez, nune’e ita bo’ot sira esforsu maximu atu prenxe relatoriu ho diak, tamba ida ne’e mak sai hanesan referensia ba avaliador sira. Manuál ne’ebé mak ANAAA uza ne’e mak manuál uza ona iha tinan 2017-2018. Manual ida ne’e nu’udar nudar output hosi koperasaun entre Ministériu Edukasaun ho Banku Mundiál. To’o agora ANAAA sei mantein nafatin manual ida ne’e nomós mantein pezu ne’ebé hatur iha kada standar ualu (8)
Entertantu iha aprezentasaun hosi Ekipa tékniku IPB aprezenta mós preparasaun ba avaliasaun hanesan dokumentus hosi manual no elektróniku ne’ebé IPB prepara ona no ekipa hosi ANAAA aprezenta mós lalaok oinsá prepara dokumentus no prenxe tuir rekezitus hosi ANAAA rasik.
Enkontru ne’e partisipa hosi estrutura IPB mak hanesan Prezidente IPB Sr. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D, Primeiru Vise Prezidente Sr. Cipriano Tilman, M.PA, Segundu Vise Prezidente Sr. Amáncio Horácio, Diretór Nasional Administrasaun Akadémiku Estudantil.IT(DNAAE.IT) Sr. Pedro de Deus, Diretór Eskola Superior Agronomia i Zootéknika (ESAZ) Sr. Gaspar Ferreira Vicente no Diretór Eskola Superior Enjenaria (ESE) Sr. Fernando da Costa Fernandes no tékniku sira hosi DNAAEIT – IPB no ekipa hosi ANAAA mak Diretór Ezekutivu Sr. Edmundo Viegas, P.hD ho nia Ekipa.
Instituto Politékniku Betano nia Segundu Vise Prezidente Sr. Amancio Horacio ho nia estrutura hala’o sorumutu daruak ho Diretór Departementu Enjeñaria Informatika, Fakuldade Enjeñaria Siensia no Teknolojia, Universidade Nasional Timor – Lorosa’e (Siglá Portugés, DEI-FECT UNTL) Sr. Vosco Pereira M. Eng, ho nia ekipa. Sorumutuk ne’e ho obajetivu atu rekoila dadus informasaun hosi IPB hodi estabelese Sistema Informasaun Jestaun Akadémika (Siglá Portugés, SIGA). Enkontru ne’e hala’o iha sala gabinete prezidente IPB hosi oras 14.30 – 15.30 Otl.
Sr. Amancio Horacio hanesan Segundu Vise Prezidente IPB agradese tebes ba ekipa DEI-UNTL ne’ebé to ona iha resintu IPB no liuhosi meius komunikasaun oioin ita bele serbisu hamutuk hodi fornese dadus ba malu, tamba ne’e importante tebes IPB atu fornese dadus informasaun IPB nian ba ekipa DEI-UNTL, nune’e iha tinan ida ne’e IPB, bele iha sistema SIGA rasik hodi jere serbisu akadémika nian bele lalais no fasil.
Alende ne’e, Diretór DNAAEIT (Diresaun Nasional Administrasaun Akadémika no IT) Sr. Pedro Deus, M.si salienta katak ajenda importante maka rekolla dadus hosi IPB, ohin loron parte IPB liu-liu iha akadémiku bele fornese dadus hotu ne’ebé presiza ba ekipa DEI-UNTL, maibé iha dadus balu maka sei prepara hela hosi tekniku sira. Dadus dadus ne’ebé mak iha ona bele fornese no servisu hotu atu lao ho diak no lalais depende ba dadus ne’ebé mak IPB fornese ba ekipa DEI-UNTL. Wainhira atu hetan dadus ida no prezisa tempu to’o semana ida, sei impede ba prosesu hotu. Tan ne’e ekipa IPB esforsu atu fornese lalais dadus tuir tempu ne’ebé mak termina ona. Iha sorin seluk, hakarak agradese ba ekipa ne’e, tamba bele to’o iha direita iha IPB hodi hare kondisaun jeral ne’ebé IPB no hakarak serbisu hamutuk ho ekipa hodi elabora servisu ne’e di’ak liu tan.
Iha fatin hanesan Sr. Vosco Pereira, M.Eng n’udar Diretór Departementu Enjeñaria Informatika hateten katak agadrese ba parte IPB ne’ebé simu ona ekipa iha fatin ida ne’e. Hau hanesan parte Sistema nian no Sr. Nicolau iha parte Infrasturtura nian, asuntu dahuluk mak faze rekolla dadus. Tamba ne’e iha sistema ne’ebé ita implementa bazeia ba nesesidade IPB nian no funsionamentu iha laran bazeia ba dadus ne’ebé mak iha. Sistema ne’e fahe ba parte rua; ida maka sistema informasaun no ida mak parte akadémika nian. Iha parte akadémiku nian tenke kompleta atributu sira iha komponente tolu ne’ebé importante tebes mak hanesan Dosentes, Estudante no Kurikulu.
Husi sorumutu ne’e, Sr. Pedro de Deus, M.Si hanesan Diretór DNAAEIT, aprezenta Atributu IPB nian hodi bele diskuti no ikus bele hetan aprovasaun no apresiasaun husi Konsellu Tékniku Sientífiku Pedagojika, ne’ebé mak planeadu ona.
Partisipa iha enkontru refere mak hanesan Prezidente IPB Sr. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D, Primeiru Vise Prezidente Sr. Cipriano Tilman, M.PA, Segundu Vise Prezidente Sr. Amáncio Horácio, Diretór Nasional Administrasaun Akadémiku Estudantil.IT(DNAAE.IT) Sr. Pedro de Deus, Diretór Eskola Superior Agronomia i Zootéknika (ESAZ) Sr. Gaspar Ferreira no Diretór Eskola Superior Enje (ESE) Sr. Fernando da Costa Fernandes, Kordenador Kursu Konstrusaun Sivil, Sr. Afranio M. G. Freitas no Sr. Claudio F. Ximenes.
Institutu Politékniku Betano nia Magnífiku Prezidente IPB Sr. Acacio Cardoso Amaral, Ph.D asina akordu tékniku ho Magnífiku Reitór UNTL Dr. João Soares Martins, MPH, Ph.D atu estabelese sistema informasaun akadémika ne’ebé implementa ona husi Fakuldade Enjeñaria no Siénsia Teknolójia, Departementu Enjeñaria Informatika (FEST-DEI) ho naran Sistema Informasaun Akadémika (SIA) no IPB iha interese tebes atu implementa programa ida ne’e. Tamba programa ida ne’e fasil atu halao jestaun ba sitema informasaun akadémiku nian ho diak no lalais. Serimónia asina akordu tékniku ne’e hala’o iha sala Auditoria Gabinete reitoria UNTL iha loron 31 fulan Janeiru tinan 2022.
Iha serimónia ne’e, Magnífiku Prezidente IPB esklarese katak agradese no apresia tebes ba Magnifiku Reitor estrutura tomak hodi realiza asina akordu tékniku ida ne’e, tamba presiza tempu ne’ebé kelur uitoan atu halao negosiasaun ho entidade hotu-hotu to’o ohin bele realiza asina akordu ida ne’e nu’udar Koperasaun entre UNTL ho IPB ba estabelesimentu Sistema Informasaun Akadémika iha IPB atu nune’e bele hametin liu tan koperasaun entre Universidade no IPB ba futuru.
“Antes ne’e IPB halo ona koperasaun ho Departementu Enjeñaria Sivil UNTL no agora estabelese tan koperasaun ho Departementu Enjeñaria Informatika UNTL liliu iha programa SIA online nian no ita rasik presiza identifika Timoroan ne’ebé mak ne’ebé iha kapasidade atu halao serbisu hodi desenvolve rai ida ne’e no tenki fo konfiansa ba matenek ne’ebé sira iha hodi implementa iha instituisaun ne’ebé de’it laos IPB de’it maibé tenki implementa mós iha fatin seluk”, dehan Prezidente IPB.
Iha fatin hanesan Magnífiku Reitór Dr. João Soares Martins, MPH, Ph.D reálsa katak afinal UNTL iha siénsia ne’ebé implementa no pozitivu tebes no Instituisaun seluk hanesan IPB bele aprende tan husi UNTL no ba futuru UNTL loke a’an atu laos ba instituisaun públiku, maibé bele mos ba universidade privada sira. Husi sorin seluk Magnífiku Reitór agradese tebes ba Prezidente IPB ho nia estrutura tomak hodi halo koperasaun ho Universidade UNTL liliu iha programa sistema Informasaun Akadémiku ne’ebé dadaun ne’e FEST-DEI-UNTL implementa ona no espera iha tinan ne’e, IPB mós implementa sistema refere.
Partisipa iha serimónia ne’e hanesan Segundu Vise Prezidente IPB, Sr. Amancio Horacio, Diretór Eskola Superior Agronómia no Zootéknika,Sr. Gaspar Ferreira Vicente, Diretór Eskola Superior Enjeñaria Sr. Fernando da Costa Fernandes, Diretór Administrasaun Akadémika no IT, Pro Reitora ba Asuntu Koperasaun, Profesora Dra. Lídia Gomes, Pro Reitora ba Asuntu Estudantíl, Profesora Eng. Lígia T. Correia, M.Sc.,, Dekanu FEST, Diretór Vosco Pereira, M.Eng no Vise Diretór DEI-FEST UNTL, Profesor Frederico Cabral, M.Eng no ekipa UNTL